W erze powszechnego stosowania pestycydów jakość plonów zbieranych na polach musi być potwierdzona doświadczeniem. Pszenica, podobnie jak inne rodzaje zbóż, jest wprowadzana na rynek dopiero po przetestowaniu i udowodnieniu, że jest bezpieczna dla organizmów żywych. Oprócz przyjazności dla środowiska, oceniane są również inne cechy, takie jak poziom glutenu, zawartość wilgoci lub obecność zanieczyszczeń.
Znaczenie analizy laboratoryjnej pszenicy
Chemiczne przekształcenia gleby w wyniku systematycznego stosowania nawozów, środków owadobójczych i grzybobójczych mają negatywny wpływ na przechowywanie, transport i końcowe wykorzystanie pszenicy.
Wymagania dotyczące ziaren pszenicy są jasno określone w przepisach, takich jak DSTU 3768:2010. Główne rodzaje testów obejmują
- określenie zawartości białka (analiza ilościowa i jakościowa);
- określanie poziomu glutenu (istotne dla właścicieli cukierni i piekarni, ponieważ przy niskim poziomie wyprodukowana mąka nie nadaje się do pieczenia chleba: na skórce z pewnością powstaną łzy);
- sprawdzanie zawartości wilgoci w ziarnie;
- analiza prędkości opadania ziaren (przy niskich wartościach ciasto uzyskane z takiej mąki będzie się rozsypywać, a przy wysokich wartościach będzie nadmiernie lepkie i zbrylone).
Tylko biorąc pod uwagę te kluczowe wskaźniki testowe, producenci będą w stanie osiągnąć maksymalny popyt na swoje produkty: pszenicę lub mąkę z niej wytwarzaną oraz gotowe produkty. Dzięki nowoczesnemu wyposażeniu laboratoriów nawet zaawansowane testy nie zajmą więcej niż pół godziny.
Cechy dokładnej analizy pszenicy
Certyfikacja produktów kompleksów przetwórstwa zbożowego jest możliwa tylko po dokładnej analizie ziaren pszenicy. Procedura składa się z kilku głównych etapów:
- Pobieranie próbek (wykonywane ręcznie lub za pomocą maszyn, po którym średnia dwukilogramowa próbka jest określana w laboratorium). Czynność ta ma na celu wykrycie obcych cząstek, do czego wykorzystywany jest zestaw sit (pozwala on zatrzymać frakcje o średnicy 1,2-2 mm). Cząstki pozostałe na filtrze to zanieczyszczenia mineralne, które bezpośrednio wpływają na jakość pszenicy. Na tym samym etapie szacowana jest ilość ziarna zaatakowanego przez robaki i inne szkodniki owadzie.
- Ocena organoleptyczna ziarna (analizowany jest kolor, ogólny wygląd i zapach).
- Czyszczenie plonów po zbiorach (najwygodniejszym sposobem jest użycie specjalnych kompleksów do czyszczenia ziarna).
- Określenie charakteru ziarna (obliczane w g/l i obejmuje obliczenie wilgotności i zawartości białka).
- Sprawdzenie prędkości opadania ziaren zbóż i zawartości glutenu (pobierane jest co najmniej 500 g ziarna).
Analizując stan wybranych próbek ziarna zgodnie z wymaganiami DSTU 3768:2010, możliwe są następujące ceny (w tym VAT)
- wilgotność – 220
- naturalna – 100;
- s.m./białko surowe w przeliczeniu na suchy produkt – 410;
- gluten jakościowy i ilościowy (QG) – odpowiednio 335,50 i 220;
- zanieczyszczenia (np. dodatki mineralne, żużel rudny, ziarna uszkodzone i fuzaryjne, próbki połamane i skiełkowane) – 227;
- energia kiełkowania – 299,00
- szybkość kiełkowania – 260;
- obecność niebezpiecznych dodatków chemicznych (arsen, rtęć, miedź, cynk, ołów), mikotoksyn (aflatoksyna, zearalenon, toksyna T2, deoksyniwalenol, ochratoksyna A), cząstek pestycydów (metafos, heptachlor) – 1734;
- aktywność właściwa cezu 137 i strontu 90 – 420;
- wskaźniki jakościowe i ilościowe GMO – odpowiednio 860 i 310.
Wiele laboratoriów jest wyposażonych w najnowsze mechanizmy i narzędzia zapewniające najbardziej wiarygodne wyniki badań. Główny zestaw markerów jakościowych obejmuje kolor, aromat, smak wybranych próbek, ich wilgotność, uszkodzenia spowodowane przez owady i obecność zanieczyszczeń. Jednak głównymi kryteriami są nadal wymagania dotyczące nieszkodliwości badanej próbki, tj. jej testowanie na obecność mikotoksyn, pestycydów i innych toksycznych składników.
Różne laboratoria z powodzeniem współpracują z dużymi gospodarstwami rolnymi i starają się przyciągnąć osoby prywatne, oferując im korzystanie ze swoich usług i testowanie ziaren pszenicy pod kątem glutenu, białka, bezpieczeństwa użytkowania i wielu innych cech. Może to być jednorazowe badanie lub długoterminowa współpraca. W rezultacie eksperci zawsze wydają oficjalne wnioski dotyczące klasy i składu badanej próbki.
W zależności od dostępnych narzędzi i metod pracy stosowanych przez techników laboratoryjnych, sam proces może się różnić, ale etapy diagnostyczne są zawsze takie same. Końcowym etapem zawsze będzie certyfikacja ziarna lub odmowa wydania niezbędnych dokumentów do jego dalszej sprzedaży.
